Laura Emery, Bram Spruyt, en Piet Van Avermaet publiceerden samen een nieuwe paper over het gevoel van rechtmatigheid en de strategische kennis van anderstalige nieuwkomers tijdens hun schoolloopbaan in het secundair onderwijs in Vlaanderen.
Het oriënteren van anderstalige nieuwkomers in het Vlaams secundair onderwijs is een uitdaging. Deze leerlingen en hun ouders hebben weinig kennis over het systeem en leerkrachten hebben de moeilijke opdracht om leerlingen in te schatten. Bovendien wordt het Vlaams onderwijssysteem gekenmerkt door een vroege studiekeuze. Dit maakt dat leerlingen die het onderwijssysteem snel kunnen doorgronden een stapje voor hebben.
De formele kennis zoals bijvoorbeeld doorstroommogelijkheden naar verschillende studierichtingen en informele kennis zoals bijvoorbeeld het imago van een school kunnen samen strategische kennis genoemd worden. Een ander belangrijk kenmerk voor anderstalige nieuwkomers in het onderwijssysteem is een gevoel van rechtmatigheid. Dit gevoel zorgt ervoor dat leerlingen meer om hulp vragen, meer academische studierichtingen proberen en flexibele maatregelen kunnen onderhandelen omdat ze het gevoel hebben dat ze het recht hebben om dat te doen.
Het hebben van strategische kennis en een gevoel van rechtmatigheid maken een verschil in de schoolloopbaan van anderstalige nieuwkomers. Dit blijkt uit onderzoek van enkele leden van de TOR-onderzoeksgroep. Zij interviewden 33 anderstalige nieuwkomers aan het einde van hun schoolloopbaan die ofwel in het ASO of in het BSO afstudeerden. Leerlingen uit het ASO pasten doorheen hun schoolloopbaan meer strategische kennis toe en gaven vaker blijk van een gevoel van rechtmatigheid. Dit kan onder meer verklaard worden door het hoger opleidingsniveau van hun ouders en een gevoel van positieve sociale mobiliteit. Ouders die zelf hoogopgeleid zijn kunnen hun kinderen gemakkelijker bijstaan wanneer ze hun weg zoeken in een onbekend onderwijssysteem. Bij positieve sociale mobiliteit hebben de leerlingen het gevoel dat ze door het migreren naar Vlaanderen in een betere sociale positie terecht zijn gekomen die hun meer kansen biedt dat hun positie daarvoor.
Deze bevindingen bevestigen resultaten van voorgaand onderzoek over mechanismen van ongelijkheid in het onderwijs. Het bestuderen van anderstalige nieuwkomers door middel van interviews brengt de kleine verschillen in gedrag naar boven die uiteindelijk een grote impact kunnen hebben op de schoolloopbaan van leerlingen.
Referentie: