Vakoverschrijdende thema’s in het secundair onderwijs. op zoek naar een maatschappelijke consensus (OBPWO 1997)

  • Period: 01/02/1998 to 31/01/2000
  • Subsidising organisation: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
  • sociology of culture
  • Promotor: M. Elchardus (VUB - Vakgroep Sociologie)
  • Onderzoeker: J. Siongers (VUB - Vakgroep Sociologie)

Omwille van de groeiende complexiteit van onze samenleving, wordt er steeds meer de nadruk gelegd op persoonlijke verantwoordelijkheid en zelfsturing vanwege het individu. Het onderwijs kan hierbij, als een van de belangrijkste socialisatieagenten in onze samenleving, een bevoorrechte rol spelen. Temeer daar het onderwijs, meer dan andere actoren, kan werken aan de cognitieve competenties en vaardigheden die deel uitmaken van het burgerschap en de kans op volwaardige en verantwoordelijke participatie aan het maatschappelijke leven kan verhogen. De Vlaamse Overheid wil dit bewerkstelligen door het formuleren van vakoverschrijdende doelstellingen op vlak van burgerschap, milieu, gezondheid, sociale vaardigheden en leervermogen. Het probleem dat zich hierbij stelt, is welke competentie, kennis, inzichten, attitudes en vaardigheden er precies dienen te worden overgedragen in het kader van deze vorming.
Om de vakoverschrijdende doelstellingen te specificeren wil dit project nagaan of er een overlapping consensus bestaat bij maatschappelijke actoren over de kennis, vaardigheden en attitudes die via de vakoverschrijdende thema’s (milieu-educatie, opvoeden tot burgerzin, gezondheidsopvoeding, ‘leren leren’ en sociale vaardigheden) zouden moeten worden ontwikkeld.
Een eerste stap bestond erin de internationale en nationale juridische teksten en verklaringen in verband met de vakoverschrijdende thema’s te onderzoeken om na te gaan welke inhoud aan deze thema’s wordt gegeven. Op basis hiervan werden deskundigen uit het
maatschappelijk middenveld bevraagd. In een eerste fase van het veldwerk gebeurde dit door
middel van semi-gestructureerde diepte-interviews (december 1998 – mei 1999). Nadien werd op basis van de resultaten van deze mondelinge bevraging nog een tweede schriftelijke vragenlijst opgesteld welke eveneens ingevuld werd door de vertegenwoordigers van de verenigingen die bij de mondelinge bevraging betrokken werden. Deze vragenlijsten werden verstuurd in november 1999. Aan de hand van de resultaten van deze bevraging werd vervolgens de bestaande consensus verder afgebakend.