Hedendaagse mensen leiden onrustige en jachtige levens. Zij moeten zich voortdurend flexibel opstellen en hun tijdsbesteding aanpassen aan de snel veranderende samenleving. Komt dit populaire beeld overeen met de werkelijkheid? De resultaten van het Belgisch tijdsbestedingsonderzoek 2013 (TBO’13), die vandaag worden gepresenteerd, laten iets anders zien. Al met al worden de afgelopen 15 jaar geen spectaculaire veranderingen vastgesteld in de tijdsbesteding van de Belgen. Routines beheersen het leven van alledag, het avontuurlijke leven reserveren we hoogstens voor de vakantie.
Voor het TBO’13 hielden 5.559 Belgen vanaf 10 jaar uit 2.744 huishoudens gedurende 2 dagen hun tijdsbesteding in een dagboekje bij op een vooraf toegekende week- en weekenddag. Het tijdsbestedingsonderzoek van 2013 liep van januari 2013 tot februari 2014 en is vergelijkbaar met de tijdsbestedingsonderzoeken uit 1999 en 2005. Het TBO’13 werd uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium (AD Statistiek) van de FOD Economie. De cleaning en de eerste valorisatie van de gegevens werden uitgevoerd door de onderzoeksgroep TOR van de Vrije Universiteit Brussel in het kader van het BRAIN.be-programma van het Federaal Wetenschapsbeleid.
Hoewel voortdurend de indruk gewekt wordt dat we leven in een snel veranderende samenleving, blijkt uit het onderzoek dat de basisindeling van de tijdsbesteding – de werktijd, de slaaptijd, de maaltijden, de verdeling van het werk tussen mannen en vrouwen, de tijd die voor de televisie doorgebracht wordt, … – in grote mate vaste patronen volgt.
De hoeveelheid tijd die vrouwen en mannen aan betaald werk besteden, blijft in grote mate constant. Mannen besteden nu even veel tijd aan huishoudelijk werk als op het einde van de vorige eeuw, vrouwen spenderen intussen wel iets minder tijd in het huishouden. Als mannen en vrouwen naar elkaar toegroeien, is dan ook veeleer doordat vrouwen veranderen dan dat mannen een grotere deel van het huishoudelijk werk voor hun rekening nemen.
Ondanks het feit dat de verspreiding van nieuwe media – internet, GSM, smartphone, tablets, digitale televisie – zich vooral voordeed sinds de eeuwwisseling, blijft de televisie de vrijetijdsbesteding domineren. Belgen brengen, net als 15 jaar geleden, meer dan de helft van hun vrijetijd door voor de televisie.
We stellen over de jaren wel een lichte daling vast in de tijd besteed aan sociale participatie. Zowel de participatie aan het verenigingsleven als aan sociale contacten neemt af. Er wordt meer tijd doorgebracht met gezinsleden en iets minder met mensen buiten het gezin. Dit kan er op wijzen dat er minder gelegenheid is of gemaakt wordt om mensen buiten het gezin te ontmoeten. We stellen echter ook vast dat als er tijd gemaakt wordt voor sociale contacten (bezoek, feest, praatje, …) er dan ook vaak meer tijd voor uitgetrokken wordt dan vroeger. Vooralsnog wijst niets er op dat de Belg in toenemende mate vereenzaamt.
Wilt u meer lezen over de resultaten van het TBO’13? De onderzoeksgroep TOR publiceerde twee rapporten waarin de eerste resultaten uitvoeriger worden besproken. U kunt deze hier en hier vinden.
Vous voulez savoir plus sur les résultats de l’Enquête sur l’Emploi du Temps de 2013 (EET 2013)? Le groupe de recherche TOR a publié deux rapports dans lesquels les premiers résultats sont discutés. Vous pouvez les trouver ici et ici.
Verder kunt u ook gebruik maken van onze webtool. Hiermee kan u zelf tabellen samenstellen en de tijdsbesteding van de Belgen – voor de jaren 1999, 2005 en 2013 – analyseren.