Terwijl ze net nood hebben aan de beste ondersteuning, krijgen de kwetsbaarste leerlingen doorgaans de leerkrachten met de minste ervaring voor hun klas. Dat schrijven Jessy Siongers, Bram Spruyt, Filip Van Droogenbroeck, Balder Bongaerts en Dimo Kavadias in een vervolgrapport op het vijfjarige TALIS-onderzoek van de OESO, een lerarenbevraging bij 7.135 leraren in 493 scholen, dat nu naar buiten komt. In De Morgen gaf Jessy Siongers meer toelichting bij hun resultaten.
In de meest kwetsbare klassen, waar 30 procent of meer van de leerlingen thuis geen Nederlands spreken of van wie de moeder laaggeschoold is, blijken leerkrachten minder ervaren en volgden ze minder vaak een formele lerarenopleiding.
Daarnaast zeggen deze leerkrachten vaker dat lesgeven niet hun eerste keuze was, hebben ze minder het gevoel actief betrokken te worden bij beslissingen op school en voelen ze naar eigen zeggen minder waardering door de samenleving.
Onderwijskwaliteit
Er zijn verschillende aanwijzingen dat de meest kwetsbare leerlingen niet altijd de meest geschikte of de best voorbereide leerkrachten hebben. “Eigenlijk vergroot je dus de problemen die er al zijn: de ongelijkheid en segregatie worden er enkel groter door.”
Zo is er een verschil qua effectieve lestijd tussen klassen met het meeste en minste kwetsbare kinderen. Klassen waar 30 procent of meer van de leerlingen een laaggeschoolde mama heeft, hebben gemiddeld 8,4 procentpunten minder effectief les. Bovendien geven de leerkrachten die voor een kwetsbare groep staan vaker een vak waar ze geen opleiding voor volgden. Een kwart van de leerkrachten in scholen met kwetsbare leerlingen geeft een vak buiten hun expertise. In scholen waar minder dan 10 procent leerlingen een lager opgeleide moeder heeft of thuis geen Nederlands spreekt, is dat respectievelijk 10,8 procent en 14,1 procent.“Hoewel leerkrachten hun kunnen wat betreft lesgeven in multiculturele klassen hoog inschatten, blijkt dat dit eerder een resultaat is van ‘al doende leren’ dan het resultaat van hun opleiding.” zegt Siongers.
Mechanismen
De grote meerwaarde van het TALIS-rapport ligt in het blootleggen van een mechanisme dat de eerder beschreven structuurfout in stand houdt. Door de vlakke loopbaan in het onderwijs hebben leerkrachten niet veel kans tot promoveren, behalve directeur worden. Ook ligt de algemene jobtevredenheid en de tevredenheid over de werkomgeving in diverse scholen lager. Wel is de tevredenheid over het lerarenberoep er niet lager. Op die manier drijft diversiteit leerkrachten niet uit het onderwijs, wel richting andere scholen. “Er zijn vandaag weinig incentives voor (ervaren) leerkrachten om les te geven in grootstedelijke contexten. Voor haast hetzelfde loon wordt daar veel meer van je verwacht.”, meent Siongers.
Lees het volledige artikel in De Morgen hier.
Rapport