In Vuur en Vlam

Welke werkcondities kunnen een burn-out verminderen of versterken? Zaterdag 7 maart verscheen hierover het artikel In vuur en Vlam Hoe voorkom je uit te doven? in Basis, het tijdschrift van COV (Christelijk Onderwijzersverbond).

Het artikel is onder andere gebaseerd op het onderzoek naar werkdruk bij oudere leerkrachten van Filip Van Droogenbroeck, Bram Spruyt en Christophe Vanroelen (2014):

Van Droogenbroeck, F., B. Spruyt, C. Vanroelen (2014): Burnout bij senior leerkrachten: de rol van werkdruk en interpersoonlijke relaties op het werk. OverWerk Tijsdchrift van het Steunpunt WSE, 3: 24-29 - TOR 2014/44.

opgebrande-lucifer-300x115

Het onderwijslandschap is de laatste decennia drastisch gewijzigd. Zo is het takenpakket van leerkrachten sterk uitgebreid. Naast het voorzien van onderwijs, moeten ze meewerken aan de oplossing van allerlei maatschappelijke problemen, denk maar aan verkeersopvoeding, drugspreventie, seksuele voorlichting. Daarnaast ervaren leerkrachten een toename van externe druk door beleidsmakers, ouders, directeurs, experts en de maatschappij in zijn geheel. Dit resulteert in een toegenomen administratie en verantwoordingsplicht waarbij zij objectief meetbare standaarden moeten behalen. Senior leerkrachten die de veranderingen vanop de eerste rij hebben meegemaakt, klagen dat deze niet altijd een meerwaarde betekenen voor het welzijn van de studenten en ervaren een verlies van autonomie. De toegenomen werkdruk gaat gepaard met stress wat kan resulteren in burn-out.  

Er zijn echter verschillende aspecten die het welzijn van de leerkrachten kunnen verbeteren. Het onderzoek toont aan dat als leerkrachten de tijd met hun leerlingen positief ervaren, dit hun job tevredenheid en gevoel van persoonlijke bekwaamheid versterkt. Daarnaast is de steun van collega’s een buffer tegen burn-out. Ook moeten de onrealistische externe verwachtingen beter worden geïdentificeerd en aangepakt. Dit kan door leerkrachten meer autonomie en inspraak te geven. In dit gegeven speelt de directeur een cruciale rol in het vertalen van de verwachtingen van het beleid naar de dagdagelijkse schoolrealiteit. Het onderzoek naar werkdruk bij oudere leerkrachten geeft aan dat de niet-lesgebonden werkdruk bij senior leerkrachten een doorn in het oog zijn. Van Droogenbroeck en anderen stellen dat beleidsmakers de niet-lesgebonden taken beter moeten afstemmen op de professionele standaarden die leerkrachten zelf belangrijk vinden: het welzijn en de prestaties van de leerlingen.