Het ontwikkelen van strategieën ter preventie van spijbelen wordt in de literatuur vaak beschouwd als een van de belangrijkste methoden in het reduceren van het aanal vroegtijdig schoolverlaters. In hun recentste rapport leveren Gil Keppens en Bram Spruyt een bijdrage aan dat debat door te onderzoeken hoe verschillende types schoolklimaat verband houden met een lagere kans op spijbelen. Twee onderzoeksvragen sturen de analyse: (1) Welk type schoolklimaat gaat samen met lagere spijbelcijfers, na controle voor de instroomkenmerken van de individuele leerlingen van scholen? (2) Hoe verloopt de relatie tussen het type schoolklimaat en de individuele kans op spijbelen?

Om deze onderzoeksvragen te beantwoorden maken we gebruik van PISA-data (2012) afgenomen bij 2279 vijftienjarige leerlingen uit het secundair onderwijs in Vlaanderen. De focus ligt hierbij op het voltijds en deeltijds onderwijs. Buitengewoon onderwijs wordt niet opgenomen. De analyses tonen een significant verband tussen de types schoolklimaat en spijbelen. Eén type schoolklimaat, het autoritatief schoolklimaat, blijkt in vergelijking met de andere onderzochte types verband te houden met een lagere kans op spijbelen. Autoritatieve scholen combineren een veeleisende en gedisciplineerde aanpak met een responsieve aanpak. Scholen met een autoritatieve stijl zetten zowel in op het bewerkstelligen van een vertrouwensrelatie met de leerlingen, door bijvoorbeeld het verlenen van inspraak, als het bewerkstelligen van ambitieuze leerdoelen en duidelijke regels.

Onze analyses leiden naar de volgende twee aanbevelingen voor het Vlaamse onderwijsbeleid. Ten eerste, bevestigen onze bevindingen dat het versterken van schoolbinding een geschikte aanpak is om laagdrempelig spijbelen op school te voorkomen. Onze resultaten bevestigen dat maatregelen ter preventie van spijbelen best getoetst worden aan de mate waarin ze inzetten op het versterken van deze relatie. Scholen kunnen, ten tweede, schoolbinding genereren door de school in te richten als een autoritatieve school. Beleidsmaatregelen gericht op het versterken van een spijbelbeleid op school worden dus het best geëvalueerd in termen van de mate waarin ze inzetten op het versterken van (1) responsiviteit en (2) academische veeleisendheid.

Lees de volledige samenvatting hier.