Studiekeuzes van jongens en meisjes: Erg traditioneel en nauwelijks verandering sinds 50 jaar
De afgelopen decennia hebben jonge vrouwen hun achterstand op het vlak van scholing meer dan ingehaald. Op dit moment kennen jonge vrouwen een vlottere schoolloopbaan en zijn over het algemeen hoger opgeleid dan hun mannelijke leeftijdsgenoten. Mannen en vrouwen blijven wel in grote mate voor verschillende studiegebieden kiezen. De meer technisch gerichte studierichtingen worden gedomineerd door mannen, terwijl vrouwen oververtegenwoordigd zijn in de verzorgende en pedagogische studiedomeinen.
Deze bijdrage onderzoekt de studiekeuze van mannen en vrouwen in het Vlaams hoger onderwijs. In het bijzonder wordt met actuele data een vroeger onderzoek naar de gegenderde studiekeuze in het universitair onderwijs overgedaan (Elchardus et al., 1991), en wordt de evolutie in de studiekeuze bekeken over een periode van wel 50 jaar. De vele verschillende studierichtingen in het hoger onderwijs worden in drie types van richtingen ingedeeld, volgens een indeling die werd uitgewerkt door Elchardus, Huysseune en Scheys (1991), die het onderscheid intern versus extern naar voor schuift als kernelement van de culturele codering van geslacht of gender in onze samenleving.
De keuze voor studierichtingen in het eerste jaar hoger onderwijs laat bijzonder stabiele verschillen tussen mannen en vrouwen optekenen. Vrouwen kiezen meer dan mannen voor “interne” studierichtingen, en wanneer ze voor de “externe” richtingen kiezen, opteren ze vaker voor die richtingen die te maken hebben met het “menselijk lichaam” eerder dan met de “fysieke omgeving”. De resultaten zijn niet helemaal onverwacht; ze komen overeen met de conclusies van Elchardus, Huysseune en Scheys (1991). Anderzijds, is het toch verrassend te noemen dat zo weinig lijkt te zijn veranderd over de bestudeerde periode. De verschillen tussen mannen en vrouwen in de studiekeuze blijven even groot over de tijd, ook na controle voor diverse achtergrondkenmerken.
We vinden in deze studie niet alleen dat er, over een langere tijdsspanne, verhoudingsgewijs weinig verandert in de keuzes van mannen en vrouwen. Ook blijken de genderverschillen niet alleen in de academische bachelor, maar op dezelfde wijze en op het vlak van de verschillen binnen de externe richtingen zelfs nog meer uitgesproken, in de professionele bachelor terug te komen.
In het tweede deel wordt de variatie in de sterkte van de genderverschillen onderzocht. Studenten die in het secundair onderwijs ASO volgden, maken minder traditionele studiekeuzes. De onderwijsvorm in het secundair onderwijs verklaart ook de meer traditionele gendergerelateerde studiekeuzes in het hoger onderwijs bij studenten uit sociaal zwakkere groepen.