Deze opinie van Bram Spruyt verscheen op 25 oktober in De Standaard.
Voormalig minister van Onderwijs Smet verstrengde de aanpak van luxeverzuim. Gewettigd afwezig door ziekte vlak voor of na een vakantie, kan vandaag alleen nog mits een doktersbriefje. In schooljaar 2013-2014 waren de dag voor de herfstvakantie 6202 leerlingen uit het secundair onderwijs afwezig zonder zo’n briefje. Dat weten we door de ontwikkeling van een informaticasysteem waarbij scholen op dagelijkse basis afwezigheden doorgegeven aan de onderwijsadministratie. Over de strijd tegen dergelijk luxeverzuim wordt soms schamper gedaan. Het wordt dan afgedaan als een pestbeleid gericht op een niet-prioritair thema. Vandaag gebruikt de politievakbond de controle op spijbelaars zowaar als drukkingsmiddel voor het eigenbelang. Uit protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd doen ze hun werk ‘dubbel zo goed’. Is controle op spijbelaars anders niet belangrijk?
Eerder dit jaar publiceerden we een studie die spijbelen in het secundair onderwijs in Vlaanderen in kaart bracht. Luxeverzuim vormde daarbij één aspect. Onze data tonen dat luxeverzuim vooral voorkomt bij jongeren die reeds een zwakkere binding met school hebben. Het gaat om jongeren die vaker afwezig zijn op andere momenten in het schooljaar en die ook een grotere kans hebben op regelmatig spijbelen. Spijbelen hangt op zijn beurt samen men een reeks andere problemen zoals tuchtsancties, schoolvertraging, dropout, psychosociale problemen, vandalisme, en ga zo maar door.
Luxeverzuim is een ernstige aangelegenheid. Geen reden om daarover schamper te doen. Onderwijs wordt niet alleen gegeven maar ook genomen. In Vlaanderen vindt occasioneel spijbelen in meer dan 50 procent van de gevallen met medeweten of zelfs toestemming van de ouders. Hoe ga je als beleidsmaker ooit een effectief spijbelbeleid ontwikkelen als ouders niet meewerken? Het is dan ook een buitengewoon slecht idee om de strijd tegen spijbelen te misbruiken voor een vakbondsactie. Diezelfde vakbonden staan binnenkort weer te schreeuwen voor jobs, jobs, jobs. Zij weten goed dat onderwijs één van de beste garanties is op het vinden van een job. Een vakbond moet de belangen van zijn leden verdedigen. Vandaag meer dan ooit. Maar zij moet dat doen vanuit een coherente visie op samenleving. Onderwijs als drukkingsmiddel gebruiken, is dan wel het slechtste wat je kan doen.