Het maatschappelijk onbehagen van Vlaamse 75-jarigen

Elchardus, M., S. De Groof (2005): Het maatschappelijk onbehagen van Vlaamse 75-jarigen. Tijdschrift voor Sociologie, 26, 3: 209-239 - TOR 2004/28.

Abstract

Dit artikel onderscheidt empirisch verschillende dimensies in de welzijnsbeleving en bestudeert de oorzaken van één van die dimensies, met name het maatschappelijk onbehagen, bij Vlaamse 75-jarigen (in de analyse gebruikte n=1095). Ten eerste heeft het persoonlijke en fysieke welzijn een belangrijke temperende werking op het onbehagen. Verder merken we een sterke invloed van de socio-economische variabelen. 75-jarigen die ooit werkloos waren, vertalen die ervaring na al die jaren nog steeds in onbehagen. Ook de materiële deprivatie blijkt een belangrijke determinant van het onbehagen te zijn. Deze invloed geldt niet alleen voor de huidige situatie, maar ook met betrekking tot de ervaring in de kinderjaren. Daarnaast merken we een hoger onbehagen bij lager opgeleiden en vrouwen, zelfs na controle voor socio-economische achterstelling. Dit wijst waarschijnlijk op de kwetsbaarheid eigen aan een zwakke schoolse socialisatie en aan de culturele codering van gender. De media en de socialisatie die loopt via de vrijetijd en de sociale participatie spelen nauwelijks een rol, in tegenstelling tot wat bij jongere generaties gebeurt. Compenserende mechanismen vinden 75-jarigen vooral in het informele netwerk en, in mindere mate, in de actieve beleving van de levensbeschouwing.